Openingstoespraak door Ben Holthuis,
journalist en auteur van het boek
‘Manfred Langer: that’s IT’ (1994)

Travo’s en tieten, DJ’s en dildo’s, piemels en pillen, go-go dansers en provincialen…. Het beeld dat oprijst uit de foto’s is dat van inclusiviteit; een uitgaanstempel waarin iedereen, ongeacht seksuele voorkeur of etnische achtergrond, zich veilig waande in hun zoektocht naar extase, extravagantie, excessen en hitsige one-night-stands….
Eerlijk gezegd vind ik die aankondiging van deze expositie wat aan de magere kant. De iT was veel meer. Het was vooral een plek waar je jezelf kon zijn. En als je nog niet precies wist wie je was of niet wist wie je wilde zijn, was het de plek waar je dat heel veilig kon ontdekken.
Dat kon toen nog in Amsterdam, de stad die mede door de iT de gaycapital van Europa was geworden. De iT zette de toon in Amsterdam en had een uitstraling tot ver over onze landsgrenzen.
‘Ik weet dat mijn plannen gedurfd zijn. Maar dat moet ook. Je moet tegenwoordig ver vooruit zijn en lef hebben. De iT wordt een zaak in de Europese gayscene, die zijns gelijke niet kent,’ zei Manfred Langer enkele maanden voor de opening enthousiast.
Zijn plannen werden niet door iedereen net zo enthousiast ontvangen. Er kwam smalend commentaar, deels geboren uit jaloezie, deels uit ongeloof. Manfred werd grootheidswaanzin verweten. Maar hij maakte zijn belofte waar. De iT werd de discotheek, die hij voor ogen had. Hij koppelde de housemuziek uit België aan de sfeer van Ibiza. Het was er een komen en gaan van nationale en internationale sterren.
En wat nog belangrijker was: hij bracht mensen samen. Na de opening van de Roxy, de discotheek die twee jaar eerder opende en hier niet onvermeld mag blijven, ontwikkelde hij een uitgaansgelegenheid waar iedereen zich thuis voelde. De iT had dan wel de naam een gaydiscotheek te zijn, en dat was het ook, maar het bijzondere was dat ook de hetero’s welkom waren en dan heb ik het niet over alle andere soorten en maten mensen, die er net zoals nu, ook toen al bestonden.
Volgende week dinsdag is het alweer 31 jaar geleden dat actrice Nelly Frijda de deuren van de iT open zwaaide. We stonden daarmee, zonder dat we het beseften, aan het begin van een nieuw tijdperk, waarin vrijheid en tolerantie heel normaal werden. De foto’s van Co de Kruijf zijn daar het bewijs van. Tegelijkertijd kreeg ik bij het zien van deze foto’s het gevoel dat we na de sluiting van de iT een retourtje verleden hebben genomen. De foto’s waren toen het toonbeeld van de vrijheid, waar we aan toe waren. Ik vrees dat ze nu door veel mensen als shockerend worden ervaren en dat menig toeschouwer zich zal afvragen of dat ‘in deze tijd’ nog wel kan. Toen werd er van de iT bezoekers gezegd dat ze sexy gekleed waren. Nu heet dat schaars gekleed… Zo verdraagzaam als toen is het in Amsterdam nooit meer geweest.
De iT-files van Co de Kruijf zijn wat mij betreft meer dan een verzameling mooie foto’s. Misschien kan deze expositie een bijdrage leveren aan het stoppen van de schaamteloze verpreutsing en intolerantie, waarmee we al een tijdje te kampen hebben. De schoonheid van deze expositie laat zien hoe Manfred Langer de toekomst zag, niet alleen voor gays, maar voor iedereen. Of je nu homo was, lesbienne, hetero, transsexueel, travestiet, wit of zwart, Nederlander of Marokkaan, Arubaan, Surinamer of Turk….in de iT werd je gewaardeerd om wie je was. Om je afkomst of geaardheid werd je niet afgewezen, maar juist gewaardeerd…
Deze expositie zie ik ook als hommage aan Manfred Langer, die 27 jaar geleden veel te vroeg op 42-jarige leeftijd overleed. Hij was de grote inspirator van de Amsterdamse horeca en wat de homo-emancipatie betreft stond hij vooraan. Hoe bijzonder hij was blijkt vandaag ook weer als je de foto’s van Co de Kruijf ziet. Dat we het nu nog altijd over de iT hebben bewijst de impact die Manfred Langer met zijn iT-discotheek op de samenleving heeft gehad. Na zijn dood is het niemand gelukt om zijn levenswerk voort te zetten. Dat alleen al zegt hoe bijzonder hij was…
Mijn dank is voor Co de Kruijf, die de iT-Files uit de archieven heeft gehaald en ik wens u veel plezier bij het bewonderen ervan.

Opening Expositie The iT-files, Co de Kruijf
Gallery WM, Amsterdam
03.09.2021